Van Amstels

 In 1279 lezen we in een akte, dat Gijsbrecht van Amstel spreekt over het lJsselsteinse gebied waar ook zijn voorvaderen al 'heer' waren. In de dertiende eeuw is door de Van Amstels het eerste echte kasteel gebouwd. 

De Van Amstels zijn van oorsprong (begin twaalfde eeuw) ministerialen van de bisschop van Utrecht; hun stamslot stond in Ouderkerk aan de Amstel. Zij hebben adellijke status verworven en zijn erin geslaagd om strijdend, soms met, soms tegen de graven van Holland, in het grensgebied tussen Holland en Utrecht een machtspositie op te bouwen, waaronder in de latere Baronie van IJsselstein, Gijsbrecht (1260-1343) is de eerste die de naam Van IJsselstein gebruikt. 

Het familiewapen van de 'Van Amstels-Van IJsselstein' is nu nog het stadswapen van IJsselstein. In 1309 trouwt (gearrangeerd) de oudste zoon van Gijsbrecht, Arnoud, met de rijke Maria van Henegouwen, dochter van de Utrechtse bisschop. Zij kregen geen mannelijke nakomelingen. Erfdochter Guyote, officieel 'vrouwe' van IJsselstein, trouwt in 1330 met Jan van Egmond uit het huis van de graven van Holland. Na het overlijden van Arnoud van Amstel in 1363 komt er een einde aan het tijdperk Van Amstel in lJsselstein en krijgt, met Jan van Egmond, de dynastie Van Egmond het bijna 200 jaar lang in IJsselstein voor het zeggen. Gijsbrecht van Amstel heeft bekendheid gekregen in het jeugdboek `Fulco de minstreel' waarin, door de ogen van een fictieve minstreel, het beleg van het kasteel in 1297 wordt beschreven. De vrouw van Gijsbrecht, Bertha, houdt dan een jaar lang stand tegen een overmacht van belegeraars. 

De tweede zoon van Gijsbrecht en Bertha, Jan van Amstel, wordt kannunik in Utrecht en laat het beroemde handschrift 'Der Naturen Bloeme' door Jacob van Maerlant vervaardigen. In dit boekwerk zijn de wapens van de IJsselsteinse Van Amstels veelvuldig te vinden, evenals een afbeelding van Jan zelf.

Het verhaal wordt verteld in 9 plaatjes.